Durgunluk Bu Kez Gerçekten Yakın mı?

İbrahim Polat
8 min readMay 4, 2023

--

Abd’de bu hafta neler oldu?

Dün Federal Rezerv, faiz oranlarını üst üste onuncu kez artırdı. Yüzde 5,25’e yapılan bu çeyrek puanlık artış dikkate değerdi, çünkü Fed bununla birlikte amansız faiz artırım kampanyalarını durdurabileceklerine dair bir sinyal verdi.

Rachel Siegel, Washington Post'ta " Yine de Fed, gerekirse ekonomideki değişikliklere tepki vereceğini söyledi " ve "kümülatif faiz oranı artışlarına, para politikasıyla gelen gecikmelere ve gecikmelere dikkat edeceğini" yazdı. 'enflasyonu zaman içinde yüzde 2'ye döndürmek için hangi ek politika sıkılaştırmasının ne ölçüde uygun olabileceğini belirlemede' başka herhangi bir değişiklik.

Diğer bir deyişle, Merkez Bankası son iki yıldaki yaygın fiyat artışlarının istikrarlı bir şekilde gerileyebileceğine inanıyor. Fed, işletmelerin büyümesini yavaşlatmak ve ekonomiyi soğutmak için borç almayı daha pahalı hale getirmek için faiz oranlarını yükseltiyor. Ancak "ekonomiyi soğutmanın" "durgunluğa neden olmak" için kibar bir örtmece olduğunu her zaman hatırlamalısınız.

Faiz artırımını açıklayan basın toplantısında Fed Başkanı Jerome Powell , ısrarlı enflasyonist fiyat artışlarını, Amerikalıların aynı dönemde gördüğü güçlü işgücü piyasası ve yaygın ücret artışlarını bir kez daha suçladı. Fed, maaşlarınızın fiyatları yükselttiğine inanıyor, bu nedenle, ekonomist Larry Summers'ın iddia ettiği gibi, enflasyonu dizginlemek için on milyon Amerikalıyı işsiz bırakmak amacıyla faiz oranlarını yükseltti . Dünkü basın toplantısında Powell, enflasyonu aynı hizaya getirmek için ücret artışının Fed'in olmasını istediği yerde “birkaç yüzde puan yukarıda” olduğunu özellikle belirtti .

Sorun şu ki, Fed bunca zamandır enflasyonun nedenlerini yanlış anladı. Fiyatlar ilk başta pandeminin tedarik zincirinde neden olduğu aksaklıklar nedeniyle ve dünya ekonomisinin COVID ile mücadele için kapatılıp ardından tekrar açılmasının neden olduğu diğer ekonomik sorunlar nedeniyle arttı.

Ancak çok sayıda ve giderek artan kanıtlar, ödediğimiz fiyat artışlarının çoğunun kurumsal açgözlülüğün sonucu olduğunu gösteriyor. Bu FRED şirket kârları tablosunu incelerseniz , kârların 2009'daki Büyük Durgunluğun sona ermesinden 2020'ye kadar büyük ölçüde sabit kaldığını fark edeceksiniz. Amerikalıların ekonomi genelinde ödediği daha yüksek fiyatlara paralel olarak daha yüksek ve daha yüksek.

Insider'dan Juliana Kaplan, " Massachusetts Üniversitesi Amherst iktisatçıları Isabella Weber ve Evan Wasner'dan yeni bir makale , mevcut enflasyon nöbetimizin satıcı enflasyonu dedikleri şey olduğunu savunuyor" diye yazıyor.

Satıcı enflasyonunda, "Darboğazlar -bu yaygın tedarik zinciri kıtlıkları gibi- firmalara ekonomistlerin 'geçici tekel' dediği durumu verir. Sektördeki firmalar arasındaki rekabet ve yeni şirketlerin kendi bölgelerinde üstünlük sağlamaya çalışma olasılığı azalıyor.” Kaplan, bu tekelleştirilmiş ortamda, "herhangi bir alanda pazara hakim olan bir avuç şirketle, firmaların, evet, hepsinin fiyatlarını artıracağına dair zımni bir anlaşmaya varması daha kolay" diye açıklıyor.

Wall Street Journal'dan Paul Hannon, "Geçen yılın ortasından bu yana gıda fiyatlarındaki artışın çoğu, özellikle enerji için yüksek maliyetlerden kaynaklanıyor, çünkü gıda üretiminin çoğu oldukça enerji yoğundur" diye ekliyor. Ancak sigorta şirketi Allianz'daki ekonomistler, artışın yaklaşık %10'unun daha yüksek kar arayışını yansıttığını hesapladılar. Bunun mümkün olduğunu, çünkü gıda tedarik zincirinin kilit kısımlarına az sayıda firmanın hakim olduğunu öne sürüyorlar.”

Bu haber bülteninde enflasyonun önde gelen nedenlerinden biri olarak kurumsal açgözlülükten ilk kez bahsetmeye başladığımızda , ekonomik ana akım bu fikirle alay etti . Ancak şimdi, hem kamu hem de özel sektördeki ekonomistlerin analizleri, açgözlülük ve kurumsal konsolidasyonun, son zamanlardaki ısrarlı fiyat artışlarının başlıca iki nedeni olduğunu gösteriyor.

Dünkü basın toplantısında Powell, Amerikan ekonomisinin hafif bir durgunluğa girebileceğine inandığının sinyalini verdi. Bir şeyi açıklığa kavuşturalım: Fed'in sorunu sürekli olarak yanlış teşhis ettiğini gösteren artan sayıda kanıta rağmen, Fed'in başından beri enflasyonla mücadele reçetesi bir resesyon olmuştur. Amerika'nın artan ücretleri, ulusumuzun salgından güçlü bir şekilde toparlanmasının nedeniydi - Fed'in iyileştirebileceği bir hastalık değil.

En Son Ekonomik Haberler ve Güncellemeler

İyi Tür Bir Banka Konsolidasyonu mu?

Pazartesi günü , üç trilyon doları aşan varlığa sahip ülkenin en büyük bankası olan JP Morgan Chase, sallanan orta ölçekli finans kurumu First Republic Bank'ı satın almak için federal hükümetle birlikte çalıştığını duyurdu. Satış, başka bir yaygın banka hücumu olasılığını ortadan kaldırmaya yardımcı olurken, Chase'in bu anlaşmayı bir vatandaşlık görevi duygusuyla yapmadığını açıklığa kavuşturalım: Emily Flitter New York Times'ta şöyle yazıyor: “JPMorgan'ın First Republic'i satın alma anlaşması Bu yıl bankanın kârını 500 milyon dolar artırması ve bankaya istikrarlı bir varlıklı müşteri erişimi sağlaması bekleniyor .”

Bu, Chase'in sorunlu bir finans kurumu satın almak için hükümetle ilk çalışması değil. Chase, 2008 mali krizi öncesinde zor durumdaki iki banka satın aldı ve bu satın alımlardan düzenli bir kâr elde etti . Birinci Cumhuriyet satışının lehine olan argüman, dünyadaki çok fazla bankanın kredi ve menkul kıymetlerde 200 milyar dolar tutan sorunlu bir kurumu kurtaracak kaynaklara sahip olmamasıdır. Ancak "Başarısız Olmak İçin Çok Büyük" çağını atlatan bizler, muhtemelen bunun ikna edici olmayan bir argüman olduğunu anlayacağız.

Ve Biden Yönetimi, banka hücumlarını kontrolden çıkmadan durdurma konusunda iyi bir iş çıkarmış olsa da, birçok orta ölçekli bölgesel bankanın hisse senedi fiyatları dalgalanıyor. Dün gece PacWest Bancorp'un hisseleri, bankanın satış yapmayı düşündüğü haberi üzerine ani bir düşüş yaşadı.

Vox'ta Nicole Narea, önümüzdeki günlerde ve haftalarda daha fazla orta ölçekli bankanın iflas etme olasılığını inceliyor . "Diğer orta ölçekli bankalar sağlıklı görünse de, Fed'in enflasyonla mücadele etmek için faiz oranlarını artırmaya başlamasından bu yana birçoğu son zamanlarda büyük gerçekleşmemiş kayıplar yaşadı - Hazine tahvillerine ve ipotek tahvillerine yapılan yatırımlar dahil -" diye yazıyor. Böylece daha fazla banka ödeme gücü krizleriyle karşı karşıya kalabilir ve daha fazla banka tasfiyesi başlatabilir. Güçlü Chase bile böyle bir kriz karşısında First Republic büyüklüğünde üç veya dört banka satın alamazdı.

Peki tam olarak ne oldu? Bu büyüklükteki bu kadar çok banka neden bu kadar savunmasız? Federal Rezerv'den gelen yeni bir rapor, Federal Rezerv'i suçluyor . Fed Denetimden Sorumlu Başkan Yardımcısı Michael S, " SVB için düzenleyici standartlar çok düşüktü , SVB'nin denetimi yeterli güç ve aciliyetle işlemedi ve firmanın başarısızlığından kaynaklanan bulaşma, Federal Rezerv'in terzilik çerçevesi tarafından öngörülmeyen sistemik sonuçlar doğurdu" diye yazdı. Bar.

New York Times, raporu " Fed'in açıktan açığa özeleştirisinin ender bir örneği" olarak selamlıyor. David Dayen , American Prospect'te Fed raporunun bazı mükemmel analizlerini sunuyor , ancak özet çıkarım, tüm orta ölçekli bölgesel bankacılık sistemi için yeni düzenlemelere ihtiyacımız olduğu. Ve bu düzenlemelerin muhtemelen Trump Yönetimi sırasında yürürlükten kaldırılan Dodd-Frank orta ölçekli banka düzenlemelerinden bile daha güçlü olması gerekiyor.

Bankaların yüksek faiz oranları dönemlerine dayanabilmeleri gerekir ve bu da çok fazla risk almamak anlamına gelir. Senatör Elizabeth Warren, bankacılığın sıkıcı olması gerektiğini söylediğinde ana akım uzmanlardan pek çok eleştiri aldı , ancak altı aydan kısa bir süre içinde üçüncü bankanın iflas etmesi onun haklı olduğunu kanıtladı.

Kesin olan bir şey var: Banka yöneticileri kendi kurumlarının başarısızlıklarından büyük kazançlar elde edememeli. New Republic'ten Timothy Noah, First Republic Bank'ın liderliğine bakar ve batan gemiden tam zamanında kaçmış olabileceklerini görür.. “First Republic'in kurucusu ve yönetim kurulu başkanı James Herbert, yılın başından bu yana 4,5 milyon dolar değerinde hisse satmıştı. Noah, CEO Michael J. Roffler, özel servet yönetimi başkanı Robert L. Thornton ve baş kredi yetkilisi David B. Lichtman'ın toplam 7 milyon dolarlık hisse sattığını yazdı. "Kasım ve Aralık aylarında Lichtman ve eşi ek 2,5 milyon dolar sattı ve Kasım ayında Roffler ek 1,3 milyon dolar sattı. Thornton'ın 18 Ocak'taki satışı, tedavüldeki hisselerinin yüzde 73'ünü temsil ediyordu.”

Son büyük bankacılık krizinden sonra, Kongre, düzenleyicilere , yöneticilerin büyük banka iflaslarından kâr elde etmelerini engelleme yetkisini açıkça verdi , ancak bu düzenlemeler bir şekilde asla yazılmadı. Anket verilerinin, siyasi partilerdeki çoğu Amerikalının, zengin yöneticilerin kendi mali kurumlarının bu şekilde çöküşünden kâr elde etmesine izin vermeyen düzenlemeleri destekleyeceğini kanıtlayacağına bahse girerim .

Bir Durgunluk Bu Kez Gerçekten Yakın mı?

Son iki yıldır, iş dünyası liderleri, ekonomistler ve diğer uzmanlar bir durgunluğun yakın olduğunu tahmin ettiler. "Yakında" kelimesinin herhangi bir tanımına göre yanılıyorlardı . Ancak algı, ekonomideki gerçeği etkileyebileceğinden, dün Federal Rezerv ufukta hafif bir durgunluk olduğunu gösterirken, bir durgunluğun gerçekleşme olasılığı biraz arttı. (Fed Başkanı Jerome Powell, ne pahasına olursa olsun, bu tahmine katılmadı ve ekonomi yavaşlasa da resesyon olmayabileceğini savundu.) Peki şu anda neredeyiz? Rakamlara bir göz atalım:

Geçen hafta tartıştığımız gibi, GSYİH büyümesi bu yılın ilk çeyreğinde yavaşladı . GSYİH, ekonominin harika bir ölçüsü değildir - şirketlerin zenginliğini ve diğer köşe ofisi ölçümlerini ölçerek Amerika'nın sıcaklığını ölçen bir damlama aracıdır . Ama hemen hemen herkesin izlediği ölçüdür.

İşsizlik hala düşük, ancak Wall Street Journal iş ilanlarının iki yılın en düşük seviyesine yaklaştığı konusunda uyardı. Journal , açık iş ilanlarının sayısının " pandemi öncesi seviyelerin çok üzerinde olduğunu ve Mart ayında iş arayan 5,8 milyon işsizi aştığını" gönülsüzce kabul ediyor, yani şu anda iş arayan herkes için birden fazla iş var .

Journal ayrıca , konut piyasasının taleplerini karşılamak için çok sayıda açık inşaat işi olduğunu belirtiyor - ancak bunu da kötü haber olarak göstermeye çalışıyor .

Bazı sektörler inatla yüksek kalsa da enflasyon hala düşüyor . Ancak gıda gibi fiyatların yüksek olduğu sektörlerde müşteriler nihayet geri adım atıyor gibi görünüyor. New York Times'tan Lora Kelly, müşterilerin son iki yılda kurumsal konsolidasyon ve açgözlü enflasyonun neden olduğu yüksek gıda fiyatlarını karşılamayı reddettiklerini söylüyor . İşletmeler açgözlülük eğilimini sürdürürlerse markalarına uzun vadeli zarar verme tehdidinde bulunabilirler.

Washington Post'tan Rachel Siegel, küçük işletmelerin bankalardan kredi ve kredi almakta çok daha zorlandığını bildirdi: " 19 Nisan'da yayınlanan bir Fed anketi , daha fazla işletmenin daha sıkı borç verme standartları ve likidite konusunda artan belirsizlikle mücadele ettiğini söyledi."

Pandemiden sonra patlama yaşayan ABD imalat endüstrisi, perakendecilerin siparişleri yavaşlatması ve daha az iş fırsatı açmasıyla son aylarda geriledi .

Yine de yıllardır en önemli ölçünün Amerikan işçisi olduğunu söylüyorum . Bu iki soruyu özetliyor: Birincisi, işçilerin çoğu iş bulabilir mi? İkincisi, maaş çekleri artıyor mu? Yukarıda gördüğümüz gibi, ilk sorunun cevabı hala “evet”. İkinci sorunun cevabı ise “ hayır, evet ”. Ben Casselman , New York Times'da şöyle yazıyor: "Çalışma Bakanlığı Cuma günü yaptığı açıklamada, özel sektör ABD işçilerinin ücret ve maaşlarının Mart ayında bir önceki yıla göre yüzde 5,1 ve Aralık ayına göre yüzde 1,2 arttığını söyledi. maaşın yanı sıra yan hakların değerini de içeren, aslında ilk çeyrekte biraz hızlandı.

Regülasyonun Son Noktası

The New York Times dün, "Başkan Biden'ın imzası olan iklim yasası, Amerikan üretimine başlangıçta beklenenden daha fazla yatırımı teşvik ediyor gibi görünüyor ve yeni fabrika işlerinde ve yerel temiz enerji teknolojilerinde bir artış olması beklenen şeyi güçlendiriyor" dedi . Pil, rüzgar ve güneş enerjisine yapılan bu yatırımlar temiz enerji sektöründe bir patlama yaratıyor.

Yazarlar, işletmelerin yeşil ekonomiye olan artan ilgisinin "yatırımları sübvanse eden vergi mükelleflerinin maliyetlerini artırdığı" konusunda uyarıda bulunuyor, ancak bu vergi indirimleri, iyi ücretli işler, Amerikan fabrikaları ve yeşil ekonomi karşılığında ödenecek küçük bir bedel. ekonomi eskisinden beş kat daha hızlı ilerliyor. Bu, Amerikan ekonomisinin geleceği için değerli bir yatırım ve bu işler, tüketici talebi aracılığıyla sayısız başka sektörde ekonomik büyümeyi destekleyecek ve yatırımın kat kat fazlasını geri getirecek.

Bu arada, FTC Başkanı Lina Khan, başka bir teknolojik ilerlemenin ciddi şekilde düzenlemeye ihtiyaç duyduğuna dair bir başyazı uyarısı yazdı: Yapay zeka . Khan, akıllı ve zamanında düzenlemeler olmadan yapay zekanın genel halk için çeşitli riskler oluşturduğu konusunda uyarıyor: Teknoloji sektöründeki bir avuç büyük kurumsal devin gücünü daha da pekiştirebilir; Yapay zeka destekli fiyatlandırma algoritmaları, kontrol edilmeden devam etmeleri halinde kabus gibi bir enflasyon senaryosu yaratabilir; Yapay zeka işe alma ve kredi onay programları, insan ayrımcılığı kalıplarını şiddetlendirebilir; ve dolandırıcılar, dolandırıcılıklarını e-posta ve sosyal medya yoluyla güçlendirmek için AI sohbet programlarını kullanabilir.

Khan'ın gözlemleri zekice, ancak ekonomik liderliğimizin de yapay zeka teknolojilerindeki artışa karşı koymak için kendi düzenlemelerini tasarlaması gerekiyor. IBM CEO'su Arvind Krishna, önümüzdeki beş yıl içinde bu iş gücünün yaklaşık yüzde 30'unu (yaklaşık 7.800 kişi) yapay zeka ile değiştireceğini öngördü . Liderlerimizin yapay zeka sohbet robotları tarafından yerinden edilen beyaz yakalı çalışanlar için yürürlükte planları yoksa, tüm ekonomi bundan zarar görecek.

--

--

No responses yet